آلمان، کشور صنایع و اقتصاد، برای افرادی که قصد دارند با هدف پیشرفت شغلی، مهاجرت کاری به المان کنند سرزمینی رویایی است. این کشور دانشگاه‌هایی با رنک بالا، شهرهای چند فرهنگی و اقتصادی قدرتمندی دارد و در مقایسه با بسیاری از کشورهای قدرتمند اقتصادی دیگر، هزینه‌های زندگی در آلمان مقرون به صرفه هستند. شما با خواندن مقالات لانر آوسبیلدونگ در رابطه با دانشگاه‌ها، شهرها و اقتصاد آلمان میتوانید اطلاعات بیشتری درباره‌ی این کشور کسب کنید و بهترین تصمیم را برای آینده‌ی خود بگیرید.
به آمار زیر دقت کنید:
- از منظر OECD (سازمان توسعه‌ی همکاری و اقتصادی)، آلمان شاخص کیفیت زندگی خوبی دارد. ازطرفی، یکی از مواردی که هیچ شکی در آن نیست نیاز آلمان به متخصصان واجد شرایط است. کارشناسان معتقدند که تقاضای فعلی و آینده برای نیروی کار ماهر در آلمان تنها از طریق مهاجرت برآورده می‌شود.
- طبق محاسبات موسسه تحقیقات بازار کار و شغلی (IAB)، آلمان برای حفظ پتانسیل نیروی کار فعلی تا سال 2060، به 400 هزار مهاجر در سال نیاز دارد. به همین علت، آلمان کمترین محدودیت را برای مهاجرت متخصصان در نظر گرفته است.
- طبق آخرین تحلیل آژانس استخدام فدرال در سال 2022، تعداد 200 شغل در آلمان با کمبود نیرو مواجه است. برخی از این مشاغل عبارتند از: حرفه های پرستاری، رانندگان حرفه ای، متخصصان پزشکی، حرفه های ساخت و ساز، مراقبت از کودکان، مهندسی خودرو و حرفه های فناوری اطلاعات، خدمات هتلداری و غیره.
- بر اساس گزارش اداره فدرال مهاجرت (BAMF)، تنها 7.6 درصد از مهاجرت از کشورهای دیگر به آلمان مربوط به کار است؛ پس مهاجرت نیروی کار از کشورهای ثالث باید چندین برابر بیشتر از سطح فعلی باشد تا نیازهای رو به رشد صدها هزار نفر در بازار کار را برآورده کند.
کمبود نیروی کار در آلمان
بازار کار آلمان با کمبود نیرو در مشاغل مختلف مواجه است. این امر ناشی از عدم حضور افراد ماهر و افرادی با تحصیلات دانشگاهی واجد شرایط است. پیر شدن جمعیت در این کشور از یک سو و عدم تطابق شرایط افراد با صلاحیت‌ها و شرایط مشاغل از سوی دیگر منجر به کاهش جمعیت شاغل در آلمان شده‌است.
تقاضای ویزای کار آلمان، برای افراد با صلاحیت بالا، به ویژه در زمینه‌های پزشکی و علوم کامپیوتر، در حال حاضر نمی‌تواند به طور کامل برآورده شود. در ایالت‌های شهری برلین و هامبورگ و همچنین در زاکسن، کمبود نیرو در حرفه‌های علوم کامپیوتر در حال افزایش است. باواریا، راینلاند‌فالتز و ایالت‌های فدرال شرقی در حرفه‌های بهداشتی و پزشکی نیاز به نیروی کار دارند.
چه مشاغلی با کمبود نیروی کار مواجه هستند؟
برخی از بخش‌ها سال‌هاست که کمبود نیروی ماهر دارند. به عنوان مثال حوزه‌های مددکاری اجتماعی، پرستاری و بهداشت از این بخش‌ها هستند. کارکنان موجود در صنعت فناوری اطلاعات نیز به سختی می‌توانند نیازهای این بخش را برآورده کنند و نیروی جوان کافی در این زمینه وجود ندارد. در اینجا ما 10 شغلی که در آن‌ها کمبود نیروی کار وجود دارد را برای شما مثال زده‌ایم.
| کمبود کارگران ماهر(به طور متوسط) | صنعت |
| 20,578 | مددکار و آموزش اجتمای |
| 20,466 | آموزش و مراقبت از کودکان |
| 18,279 | مراقبت از سالمندان |
| 16,974 | برق ساختمان |
| 16,839 | بهداشت و پرستاری |
| 14,013 | فناوری بهداشتی ، گرمایش و تهویه مطبوع |
| 13,638 | علوم کامپیوتر |
| 12,060 | فیزیوتراپی |
| 11,771 | فناوری خودروسازی |
پردرآمدترین مشاغل آلمان در سال 2023
ما در ادامه لیستی از پر درآمدترین مشاغل آلمان را برای شما تهیه کرده‌ایم. این مشاغل می‌توانند سطح بالایی از کیفیت را به زندگی شما ببخشند.
| حقوق(سال)€ | حقوق(ماه)€ | شغل |
| 195,600 | 16,300 | دکتر ارشد |
| 122,400 | 10,200 | پزشک ارشد |
| 120,000 | 10,000 | خلبان |
| 99,600 | 8,300 | کنترل‌کننده ترافیک هوایی |
| 94,800 | 7,900 | مدیر فروش |
| 91,200 | 7,600 | مدیر فروش(رجوع شده) |
| 91,200 | 7,600 | مدیر بازرگانی |
| 88,000 | 7,400 | مدیریت فناوری اطلاعات |
| 62,400 | 5,200 | مهندس |
شرایط مهاجرت کاری به آلمان
این روزها بازار مهاجرت کاری به آلمان حسابی داغ شده و توجه بسیاری را از سراسر دنیا به خود جلب کرده‌است. اما برای مهاجرت به این قدرت اقتصادی باید شرایط به خصوصی داشته باشید. شرایط سنی مهاجرت کاری به آلمان معمولا چندان سخت‌گیرانه نیست و شما با داشتن یک رزومه کاری خوب تا سن 40 الی 45 سالگی نیز میتوانید برای این ویزا اقدام کنید. اما در نظر داشته باشید که باید حتما مدرک تحصیلی لیسانس داشته و سابقه کار مرتبط ارائه دهید. داشتن مدرک زبان آلمانی B2 نیز از مهم‌ترین فاکتورهاست. اگر قصد اخذ ویزای کار آلمان بدون مدرک زبان را دارید، باید تسلط کافی به آلمانی داشته باشید. در صورتی که در مصاحبه آنلاین با کارفرما توانایی های زبانی خود را به خوبی نشان دهید، ممکن است کارفرما شما را بدون ارائه مدرک زبان آلمانی بپذیرد.
انواع ویزاهای کاری آلمان
به طور کلی دو نوع ویزای کار در آلمان وجود دارد، ویزای کار با اقامت کوتاه و ویزای کاری طولانی مدت.
ویزای کار با اقامت کوتاه
این نوع ویزا تا 90 روز اعتبار دارد و قابل تمدید نیست؛ از این ویزا برای سفرهای کوتاه کاری، مذاکره، مشاوره، رویدادهای تجاری، رویدادهای فرهنگی یا ورزشی استفاده می‌شود. در نظر داشته باشید که برای گرفتن ویزای کار با اقامت کوتاه باید بودجه‌ی کافی برای زمان اقامت خود داشته باشید.
مدارک لازم برای ویزای کار آلمان به صورت کوتاه مدت:
- درخواست ویزا تکمیل شده و فرم اظهارنامه همراه
- دو قطعه عکس پاسپورت
- گذرنامه یا شناسه مسافرتی معتبر
- جزئیات پرواز برگشت شما
- جزئیات محل اقامت برای اقامت شما
- گواهی بیمه سلامت
- مدرکی مبنی بر بودجه کافی برای پوشش سفر شما
- اطلاعاتی که هدف سفر شما را تایید می کند
- هرگونه مستندات مرتبط با هدف سفر شما
- باید در یک مصاحبه کوتاه در سفارت شرکت کنید
زمان پردازش این ویزا حدودا 15 روز طول می‌کشد.
ویزای کاری طولانی مدت
این ویزا به ویزای ملی نوع D معروف است و برای مدت اقامت بیشتر از سه ماه است که بسته به نوع کار، مدت اقامت متغیر و قابل تمدید است.
انواع مختلفی از ویزای کار طولانی مدت در آلمان وجود دارد، از جمله:
1) بلو کارت اتحادیه اروپا: این نوع ویزا برای فارغ التحصیلان دانشگاهی است که پیشنهاد شغلی با حقوق ناخالص سالیانه 58400 یورو دارند.
2) جست و جوی کار: اگر شما در آلمان باشید با داشتن شرایط درخواست این ویزا، 6 ماه فرصت دارید کار مرتبط با رشته خود را پیدا کنید.
3) انتقال درون شرکتی: این روش برای افرادی است که در یک شرکت ایرانی مشغول به کار هستند و شرکت مورد نظر در آلمان هم شعبه دارد. این شخص به روش انتقال درون شرکتی می‌تواند ویزای کاری بگیرد.
4) Au pair: برای کسانی که می خواهند با یک خانواده‌ی میزبان در آلمان زندگی و کار کنند.
مدارک لازم برای ویزای کار آلمان به صورت بلند مدت:
- شما به یک پیشنهاد کاری از یک کارفرمای آلمانی نیاز دارید.
- باید مدرک زبان داشته باشید؛ سطح این مدرک بستگی به نظر کارفرمای شما دارد.
- فرم درخواست تکمیل شده
- دو قطعه عکس پاسپورت
- پاسپورت معتبر یا شناسنامه عکس دار
- اثبات پوشش بیمه سلامت
- پیشنهاد کار در آلمان؛ مگر اینکه برای ویزای جستجوی کار درخواست دهید
- مدارک تحصیلی یا حرفه ای مرتبط با این پست
- اثبات حقوق سالانه برای موقعیت‌هایی که باید حداقل درآمد کسب کنید (کارفرمای شما می‌تواند این فرم را تکمیل کند)
- مدارک دانش زبان آلمانی در صورت نیاز
- اثبات سابقه کیفری پاک
ویزای کار در آلمان برای دانشجویان
کسانی که دارای ویزای دانشجویی هستند، می‌توانند تا 120 روز کامل (یا 240 نیم روز) در هر سال حین تحصیل کار کنند. اگر می‌خواهید بیشتر از این کار کنید، باید برای مجوز کار به اداره مهاجرت محلی خود (Ausländerbehörde) مراجعه کنید.
شما با ویزای آوسبیلدونگ میتوانید تا 10 ساعت در هفته کار کنید. اما به طور کلی، دانشجویانی که ویزای اقامت کوتاه مدت دارند، نمی‌توانند در آلمان کار کنند.
اگر شما دانشجوی کارشناسی ارشد و در حال انجام تحقیقات آکادمیک یا Ph.D در یکی از دانشگاه‌های آلمان هستید، ممکن است واجد شرایط دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا باشید. کارت آبی اتحادیه اروپا به شما این حق را می‌دهد که به دنبال کاری بگردید که با شرایط شما مطابقت داشته باشد.
دانشجویان در آلمان می‌توانند پس از فارغ التحصیلی مجوز اقامت خود را برای جستجوی کار تمدید کنند. این تمدید برای فارغ التحصیلان دانشگاهی 18 ماه و برای کسانی که دوره‌های آوسبیلدونگ را گذرانده‌اند 12 ماه است.
ویزای کار آلمان برای خوداشتغالی، فریلنسری و کارآفرینی
شما میتوانید برای مهاجرت کاری به آلمان، کسب و کار خود را در آلمان راه‌اندازی کنید یا به عنوان فریلنسر در یکی از مشاغل آزاد مشغول به کار شوید. برای راه‌اندازی کسب و کار، باید ثابت کنید که ایده‌ی شما به نفع اقتصاد آلمان خواهد بود. درواقع تولید یک طرح کسب و کار قابل اجرا و اثبات صلاحیت‌های لازم برای شما ضروری است. به علاوه، شما باید نشان دهید که بودجه‌ی کافی برای شروع کسب و کار خود را دارید. برای واجد شرایط بودن به عنوان یک فریلنسر نیز، باید صلاحیت خود و هرگونه مجوز یا عضویت مورد نیاز در نهادهای حرفه‌ای مربوطه را اثبات کنید. علاوه بر این، اگر بیش از 45 سال سن دارید، باید مدارکی بازنشستگی ارائه دهید.
هزینه مهاجرت به آلمان از طریق کار
مهاجرت کاری به آلمان از کم هزینه‌ترین روش‌های مهاجرت به این کشور است. به دلیل اینکه شما با یک قرارداد کاری معتبر وارد خاک آلمان شده و از همان ماه اول حقوق دریافت می‌کنید. پس احتیاجی به همراه داشتن تمکن مالی ندارید. با کسر تمکن مالی از هزینه‌های مهاجرت شما، تا حد بسیاری در هزینه‌های خود صرفه‌جویی می‌کنید. پس تمام هزینه‌های شما صرف کلاس زبان آلمانی، ترجمه و لگال مدارک، هزینه‌های سفارت، بلیط هواپیما و … خواهد بود.
مراحل مهاجرت کاری به آلمان
- اخذ مشاوره و اتخاب بهترین روش
- اقدام برای یادگیری زبان آلمانی
- جمع آوری مدارک مورد نیاز برای مهاجرت کاری به آلمان
- نوشتن رزومه، انگیزه نامه و CV
- ترجمه و لگال مدارک
- اقدام برای پیدا کردن کارفرما
- مصاحبه کاری با کارفرما
- ارسال فرم درخواست ویزای کار آلمان
- مصاحبه سفارت
- اخذ ویزا
شرایط کاری در آلمان
قانون کار در آلمان مقررات مربوط به کار را وضع کرده و حقوق و وظایف کارمندان و کارفرمایان را نشان می‌دهد.
دوره آزمایشی:
در این دوره‌ها قبل از بستن قرارداد کاری مدتی به صورت آزمایشی کار می‌کنید و با کارفرما و محیط کاری بیشتر آشنا می‌شوید. در نظر داشته باشید که در کار آزمایشی حقوق دریافت نمی‌کنید. گاهی اوقات کارفرمایان تنها پس از اینکه چند روز به صورت آزمایشی و بدون دستمزد کار کرده‌اید، به شما پیشنهاد یک قرارداد کاری را می‌دهند.
قرارداد کاری:
برای مهاجرت کاری به آلمان، کارفرما موظف است در روز اول کار قرارداد کتبی با شرایط مهم کار را به صورت مکتوب به شما ارائه دهد. قرارداد کار توسط کارفرما و شما امضا می‌شود. حتی اگر قرارداد کار به صورت شفاهی منعقد شده باشد، کارفرما باید حداکثر 1 ماه پس از شروع رابطه کاری، شرایط اصلی قرارداد را به صورت کتبی به شما تحویل داده و سند حاوی شرایط قرارداد را امضا کند.
قرارداد کار یا سند حاوی شرایط قرارداد باید حاوی اطلاعات زیر باشد:
نام و آدرس کارفرما و کارمند
شروع و مدت استخدام
نوع کار و شرح وظایف شما
محل کار
مبلغ پرداختی (معمولاً حقوق ناخالص)
ترکیب پرداخت (حقوق پایه، احتمالاً هزینه اضافی، کمک هزینه)
ساعات کار و استراحت
اگر سیستم شیفتی وجود دارد، ساعات شیفت و شرایط تغییر شیفت
تعطیلات
تمام جزئیات
حقوق:
در آلمان حداقل دستمزد توسط قانون تنظیم می‌شود. کارفرمای شما چه آلمانی باشد چه خارجی، در هر صورت باید حداقل دستمزد مربوطه را پرداخت کند؛ حتی اگر از عملکرد شما راضی نباشد! اینکه آیا کارفرما حداقل دستمزد را می‌پردازد در آلمان توسط دولت از طریق اداره‌ی گمرک بررسی می‌شود. کارفرما در صورت سرپیچی حتی ممکن است محکوم به جریمه‌ی نقدی شود.
فسخ قرارداد:
در آلمان دو نوع فسخ قرارداد وجود دارد: «معمولی» و «فوق العاده». فسخ فوق العاده بدون اطلاع قبلی است. هرچند خاتمه یک قرارداد کاری بدون اطلاع قبلی نسبتاً نادر است؛ زیرا در این نوع فسخ، باید شرایط خاصی رعایت شود.
به عنوان یک قاعده، کارفرما باید یک دوره‌ی چهار هفته‌ای تا پانزدهم یا پایان ماه (اخطار موعد) را رعایت کند. هر چه قرارداد کاری طولانی‌تر باشد، مدت زمان اعلان طولانی‌تر است. به عنوان مثال، دوره‌ی اطلاع رسانی برای شخصی که 15 سال خدمت کرده، یک تا شش ماه است. یعنی باید از یک الی شش ماه قبل از فسخ قرارداد به شخص مورد نظر اطلاع رسانی شود.
طبق قانون اخراج، فسخ کار توسط کارفرما باید توجیه اجتماعی داشته باشد.
ساعت کار:
زمان کار شما نباید بیش از 8 ساعت در روز باشد. در صورتی که در مدت شش ماه ساعات کاری روزانه هشت ساعته را رعایت کنید، ممکن است ساعات کاری حداکثر تا ده ساعت افزایش یابد.
همچنین کار در روزهای یکشنبه و تعطیلات رسمی ممنوع است.
با این حال، برای صنایع و فعالیت‌های خاص، استثنائات قانونی یا توافق جمعی ممکن است در مقررات زمان کاری تغییراتی ایجاد کند.
نکته: هر روز ساعات کاری و استراحت خود را یادداشت کنید و از رئیس/سرپرست خود بخواهید یادداشت‌های شما را امضا کند. اگر این امکان پذیر نیست، از یک همکار بخواهید که آن را امضا کند. این امر در صورت بروز اختلاف مهم است؛ زیرا باید مدارکی از ساعات کاری خود ارائه دهید.
مرخصی و تعطیلات:
کارکنان حق دارند از مرخصی سالانه با حقوق حداقل 24 روز کاری در سال استفاده کنند. این حق تا شش ماه پس از شروع کار ایجاد نمی‌شود. اگر رابطه کاری کوتاه‌تر از شش ماه باشد، شما مستحق مرخصی دو روز کاری در ماه هستید.
شما همیشه باید به صورت کتبی از کارفرمای خود درخواست مرخصی دهید. شما در انتخاب زمان آزاد هستید اما مواردی وجود دارد که در آن کارفرمای شما می‌تواند درخواست‌های مرخصی شما را به دلایل عملیاتی محدود یا رد کند. به عنوان مثال، اگر کارمندان کافی در محل برای ادامه عملیات وجود نداشته باشند؛ یا زمانی که به طور ناگهانی کار زیادی برای انجام دادن پیش می‌آید.
چند نمونه از مرخصی‌هایی که به عنوان یک کارمند در آلمان میتوانید داشته باشید:
فوت (2 روز کاری) یا تولد در خانواده (1 روز کاری)
تجربه بیماری جدی بستگان نزدیک (تا 10 روز کاری)
عروسی خود را جشن بگیرید (1 روز کاری)
ایمنی و بهداشت شغلی:
قانون ایمنی و بهداشت شغلی کارفرمایان را موظف می‌کند شرایط کار و خطرات احتمالی را ارزیابی کرده و تعیین کنند که چه اقدامات ایمنی شغلی مورد نیاز است. این خطرات می‌توانند فیزیکی و روانی باشند.
به عنوان یک کارمند، میتوانید از کارفرمای خود بخواهید در مورد خطرات احتمالی در محل کار که سلامتی شما را تهدید می‌کند به شما اطلاع دهد. شما باید بتوانید تهدیدات سلامتی را شناسایی کرده و از خود مراقبت کنید.
حقوق بدون کار:
اگر بیش از چهار هفته‌است که در یک شرکت مشغول به کار هستید و بیمار شده‌اید، به مدت حداکثر 6 هفته حق دریافت دستمزد عادی خود را دارید. از سوی دیگر، اگر شما آگاهانه سلامت خود را به خطر انداخته‌اید، مثلاً دعوا کرده‌اید یا با آگاهی از وضعیت سلامتی خود سیگار کشیده‌اید، کارفرمای شما می تواند از ادامه پرداخت دستمزد شما خودداری کند.
بیکاری:
اگر در آلمان به هر دلیلی شغل خود را از دست دادید و ویزای کاری دارید، نگران نباشید. شما تا چند ماه فرصت دارید به دنبال شغل جدید بگردید.
اگر شما با دلایل قانونی اخراج شده باشید هیچ حقوقی به شما تعلق نمی‌گیرد؛ اما اگر به خاطر شرایط شرکت یا بدون دلیل قانونی تعدیل شده باشید کارفرما باید 80 درصد از آخرین حقوق شما را پرداخت کند.
اخذ اقامت دائم با ویزای کاری
اگر شما از آن دسته عزیزانی هستید که با مدرک دانشگاهی ایران در آلمان کار پیدا کرده، نیروی متخصص هستید و نوع اقامت شما به اقامت b 18 تغییر کرده، میتوانید چهار سال بعد از زمان ورود اقامت دائم بگیرید.
ولی اگر با مدرک دانشگاهی آلمان اقدام کرده‌اید میتوانید بعد از دو سال برای گرفتن اقامت دائم درخواست بدهید. اگر دارای کارت آبی اتحادیه اروپا هستید با مدرک زبان B1 بعد از 21 ماه میتوانید برای اقامت دائم اقدام کنید؛ ولی اگر مدرک نداشته باشید 33 ماه طول می‌کشد.
لب کلام!
تا اینجای ماجرا متوجه شده‌اید که آلمان در عین حال که دارای امکانات و زیرساخت‌های عالی است، در بسیاری از بخش‌ها کمبود نیروی کار دارد. همین مسئله فرصت‌های خوبی برای مهاجران ایجاد می‌کند؛ البته به شرطی که به نحو احسن از این فرصت استفاده کنید و با توجه به شرایط خود بهترین انتخاب را داشته باشید. اگر نمی‌خواهید این فرصت طلایی را از دست دهید، فرم مشاوره‌ی لانر آوسبیلدونگ را پر کنید تا مشاوران ما با شما تماس حاصل کنند. مشاوران حرفه‌ای و کارشناسان مقیم آلمان در هلدینگ لانر آوسبیلدونگ از هیچ تلاشی برای تحقق رویاهای شما دریغ نمی‌کنند.