حقوق در آلمان از مواردیست که تاثیر زیادی در کیفیت زندگی شهروندان داشته و کاملا بستگی به نوع شغل، ایالت و سابقه کاری افراد دارد. اگر بخواهیم به طور کلی صحبت کنیم، آلمان یک مقصد عالی برای شروع حرفه شماست. یکی از عواملی که مهاجران را به این کشور جذب می‌کند سطح بالای حقوق است. میانگین دستمزد در این کشور از اغلب کشورهای اتحادیه اروپا بیشتر بوده و باعث شده سطح رضایت افراد از زندگی بالاتر برود. همچنین، بازار کار آلمان بسیار پویاست و همین موضوع باعث شده فرصت‌های شغلی کافی برای مهاجران در آلمان وجود داشته باشد.
این کشور به دلیل قدرت اقتصادی خود مرکز جذب بسیاری از افراد جویای کار است. علاوه بر اقتصاد قدر و بازار کار مناسب، افراد در آلمان می‌توانند تعادل خوبی بین کار و زندگی خود ایجاد کنند. زیرا هزینه زندگی در آلمان مقرون به صرفه بوده و کیفیت زندگی در این کشور بالاست. آلمان همچنین با داشتن بیش از 90 درصد اشتغال بعد از فارغ التحصیلی، رتبه دوم اشتغال اروپا را دارد. جالب است بدانید که 77 درصد از نیروهای کار در آلمان که از حقوق خود راضی هستند شغلی مطابق با مدرک تحصیلی خود دارند. در ادامه مطالب بررسی های بیشتری روی حقوق در آلمان و حقوق در مشاغل مختلف و سوالات در رابطه با این موضوع پاسخ داده‌ایم.
حداقل حقوق در آلمان
حداقل حقوق در آلمان از سال 2024، دقیقا 12.41 یورو ناخالص در ساعت است. البته این مبلغ برای یک موقعیت شغلی تمام وقت (40 ساعت در هفته) و به معنی 2151 یورو ناخالص در ماه است. از طرف دیگر، کارمندان پاره وقت به طور متوسط 19.5 ساعت در هفته کار می‌کنند و حداقل دستمزد آنها حدودا 1.053 یورو ناخالص در ماه است. این حداقل دستمزد نشان می‌دهد حتی کارگرانی که کمترین حقوق را دریافت می‌کنند درآمد عادلانه‌ای دارند. همچنین پیش‌بینی می‌شود که حداقل دستمزد آلمان در سال 2025 دوباره افزایش یابد. نکته قاب توجه این است که حتی با این دستمزد حداقلی اگر مراقب هزینه‌های خود باشید می‌توانید به راحتی در آلمان زندگی کنید. قطعا سبک زندگی، محل زندگی و وضعیت اقتصادی شما در کیفیت زندگی شما موثر است. پس بهتر است با یک برنامه‌ریزی مناسب دخل و خرج خود را محاسبه کرده و مدیریت هزینه‌های خود را یاد بگیرید. به عنوان مثال هزینه‌های زندگی یک فرد مجرد در برلین میانگین 667 یورو در ماه -بدون احتساب اجاره خانه- است. البته حتی اگر اجاره خانه را هم در نظر بگیرید می‌توانید با حداقل حقوق خود زندگی با کیفیتی در آلمان داشته باشید.
به طور کلی آلمان برای متخصصان در هر زمینه‌ای ارزش قائل است. به همین جهت، میانگین حقوق اولیه فارغ التحصیلان در آلمان (44 هزار یورو در سال) را به گونه‌ای در نظر گرفته که افراد بتوانند از پس هزینه‌های زندگی خود به خوبی بربیایند. این دستمزد نسبت به سایر کشورهای اروپایی به طرز چشم گیری بالاتر است.
عوامل موثر بر حقوق در آلمان
عوامل موثر بر حقوق در آلمان شامل موقعیت مکانی، جنسیت، رشته و تحصیلات، سابقه کاری و تجربه و شرکت مدنظر شما می‌شود. از میان این فاکتورها، موقعیت مکانی نقش بسزایی در میانگین درآمد افراد در آلمان دارد. زیرا هزینه‌های زندگی در شهرهای مختلف متفاوت است. به طور معمول، شهرهای بزرگتر حقوق بالاتری برای جبران هزینه‌های زندگی بالاتر ارائه می‌دهند. از طرف دیگر، مشاغل در ایالت‌های شرقی آلمان نیز معمولاً حقوق کمتری نسب به ایالت‌های غربی دارند.
موقعیت مکانی شما در آلمان: متوسط حقوق در ایالت‌های قدیمی تقریبا 18 درصد بالاتر از میانگین حقوق در ایالات جدید است. به عنوان مثال کارمندان در ایالت‌های جنوبی بادن-وورتمبرگ، هسن و بایرن بالاترین میانگین دستمزد را دارند. در صورتی که میانگین حقوق در ایالت‌های جدیدی همچون زاکسن- آنهالت، مکلنبورگ-فورپومرن و تورینگن کمتر است. همچنین تفاوت‌هایی در سطح درآمد بین شهرهای بزرگ و مناطق روستایی وجود دارد؛ اما این تفاوت‌ها نسبت به تفاوت درآمد بین مردان و زنان یا بین ایالت‌های فدرال قدیم و جدید کمتر قابل توجه است.
جنسیت شما: همانطور که اشاره کردیم، حقوق کارمندان زن با مرد متفاوت است. البته مانند هر کشور دیگری در جهان، آلمان نیز در تلاش است تا شکاف جنسیتی دستمزد را از بین ببرد. اما همچنان کمی اختلاف حقوق از نظر جنسیتی نیز وجود دارد و میانگین حقوق مردان کمی بالاتر از زنان است. به طور متوسط مردان 47.320 یورو در سال (ناخالص) و زنان 40.533 یورو در سال (ناخالص) درآمد دارند. یعنی درآمد مردان در آلمان به طور متوسط 15 درصد بیشتر از بانوان است.
تحصیلات شما در آلمان: از دیگر موارد موثر بر درآمد افراد در آلمان، میزان تحصیلات آن‌هاست. درواقع تحصیلات بر میزان حقوق در آلمان تاثیر مستقیم دارد و هرچه تحصیلات شخصی بالاتر باشد، حقوق وی نیز بیشتر است. به طور درآمد معمول افرادی که مدرک دیپلم دارند بیشتر از افرادبا تحصیلات دبیرستان است. همچنین، حقوق افراد با مدرک لیسانس 24 درصد بیشتر از کسانی که مدرک دیپلم دارند بوده و اگر مدرک کارشناسی ارشد داشته باشند تا 29 درصد بالاتر از افراد با مدرک کارشناسی حقوق می‌گیرند. در انتها، درآمد فارغ التحصیلان دوره دکتری به طور متوسط 23 درصد بیشتر از درآمد افراد با مدرک ارشد است.
بسیاری از افراد ادامه تحصیلات را راهی برای افزایش درآمد می‌بینند. از این رو، با ادامه تحصیلات دانش و آگاهی خود را بیشتر می‌کنند تا بتوانند پیشرفت کرده و درآمد خود را افزایش دهند. در نهایت، تصمیم گیری در مورد اینکه ادامه تحصیل بدهید به عوامل مختلفی از جمله موقعیت شخصی و تجربه شما بستگی دارد. برای انتخاب رشته و آگاهی درباره وضعیت حقوقی هر رشته باید چشم انداز درآمد و دستمزد را برای آن زمینه بررسی کنید. به عنوان مثال، رشته‌های پزشکی، دارو، مهندسی صنایع، انفورماتیک، علوم طبیعی، حقوق، علوم کامپیوتر و مهندسی هشت رشته با بالاترین درآمد در آلمان هستند.
تجربه شما: حقوق ماهانه شما به سطح حرفه و تجربه شما هم بستگی دارد. بالاتر بودن سطح تجربه قطعا منجر به دستمزد بالاتر هم می‌شود. به طور تقریبی کارمندان با سابقه دو الی پنج سال 32 درصد بیشتر از کارگران پایه حقوق دریافت می‌کنند. همچنین، افرادی که بیش از پنج سال سابقه کار دارند به طور متوسط 36 درصد بیشتر از افرادی که کمتر از پنج سال تجربه دارند، درآمد کسب می کنند. در ادامه پس از 10 سال حقوق 21 درصد و پس از 15 سال درامد 14 درصد افزایش پیدا می‌کند.
شرکت محل کار شما: یک مولفه دیگر که به شدت بر مقدار حقوق شما موثر است محل کار شما و موقعیت آن است. شرکت‌هایی که کمتر از 500 کارمند دارند حدودا 10 درصد کمتر از درآمد میانگین حقوق می‌دهند. اما اگر شرکت شما 501 تا 1000 کارمند داشته باشد، تقریباً 2 درصد بالاتر از میانگین حقوق می‌پردازند. همچنین، کمپانی‌هایی که بیشتر از 1000 کارمند دارند، حدود 16٪ بیشتر از میانگین حقوق پرداخت می‌کنند.
حقوق بیکاری در آلمان
حقوق بیکاری در آلمان بر اساس حقوق ناخالص 12 ماه گذشته شما محاسبه می‌شود. این مبلغ به تعداد روزهای سال تقسیم می‌شود و حقوق ناخالص شما در روز محاسبه می‌شود. اگر شما همسر و فرزند هم داشته باشید این میزان افزایش پیدا می‌کند. طبق آمار در جولای 2023، حدود 3.93 میلیون نفر از مزایای بیکاری در آلمان استفاده می‌کردند.
برای دریافت حقوق بیکاری باید در 30 ماه گذشته و قبل از ثبت نام به عنوان بیکار حداقل 12 ماه شاغل بوده باشید. مدت زمان دریافت این حقوق به اینکه چه مدت بیمه اجباری داشته‌اید وابسته است. اگر کمتر از 50 سال سن دارید و قبلا به مدت 24 ماه یا بیشتر بیمه اجباری رد کرده‌اید، می توانید حداکثر برای مدت 12 ماه مزایای بیکاری دریافت کنید. اما اگر سن شما بالای 50 سال باشد، می‌توانید تا 24 ماه حقوق بیکاری دریافت کنید درصورتی که قبلا به مدت 48 ماه بیمه اجباری رد کرده باشید.
مهاجران در آلمان معمولاً تحت شرایط خاصی واجد شرایط دریافت مزایای بیکاری هستند و برای دریافت این حقوق باید وضعیت اقامت قانونی و نوع مزایای بیکاری بررسی شود. مهاجرانی که مقیم قانونی آلمان هستند و در سیستم بیمه بیکاری مشارکت داشته‌‍‌اند، مانند شهروندان آلمانی می‌توانند از مزایای بیکاری استفاده کنند. عامل کلیدی وضعیت مالی آنها است که شامل درآمد، دارایی و توانایی پوشش هزینه های زندگی می شود.
برای درخواست بیکاری باید حداقل سه ماه قبل از پایان کار خود به آژانس کار فدرال مراجعه کنید. اگر کارفرمای شما در موعد مقرر به شما اطلاع نداده باشد باید حداکثر تا سه روز پس از اطلاع از بیکاری به آژانس اعلام کنید.