طلاق در آلمان یکی از اتفاقاتیست که ممکن است بین افراد شهروند یا مهاجر این کشور رخ دهد. به همین علت، بهتر است افراد به پروسه و قوانین آن در آلمان آگاه بوده و نسبت به چارچوب آگاهی داشته باشند. مخصوصا افرادی که به وسیله ویزای پیوست به آلمان مهاجرت میکنند، باید از قوانین طلاق در آلما آگاهی داشته باشد تا به صورت ناگهانی با پیامدهای آن روبرو نشوند. در این مثاله از لانرهلدینگ به بررسی قوانین طلاق و ازدواج در آن پرداخته و پروسه آن را با هم بررسی می‌کنیم.
آمار طلاق در آلمان
در سال 2023، کشور آلمان پایین‌ترین آمار طلاق را از زمان اتحاد خود در سال 1990 ثبت کرد. این نرخ به تعداد 129 هزار طلاق، حدودا 6.1% نسبت به سال قبل کاهش داشت. میانگین مدت زمان تاهل این افراد قبل از طلاق، 14 سال و 9 ماه بود که بیشتر آنها (80 درصد) از یک سال قبل جدا ازی کیدگر زندگی می‌کردند. دلایل این کاهش نرخ چشمگیر، مواردی چون تغییر هنجارها و ارزش‌های اجتماعی، بالا رفتن سن ازدواج و بهتر شدن وضعیت اقتصادی منطقه است.
طلاق بعد از مهاجرت
افراد زیادی به صورت زوج، همراه با همسر خود به آلمان مهاجرت میکنند. به این صورت که اگر همسر شخصی اقامت یا شهروندی آلمان را داشته باشد، شخص مذبور می‌تواند با اخذ ویزای پیوست به آلمان مهاجرت کند. آلمان حتی برای این افراد هم حق طلاق را (صرف‌نظر از ملیت یا نوع اقامت) تدر نظر گرفته است. اما طبق قانون آلمان برای طلاق رسمی، زوجین باید حداقل یک سال از هم جدا زندگی کرده باشند. این جدایی می‌تواند در خانه‌های جداگانه باشد، یا در یک خانه اما با اتاق‌های مجزا.
در این صورت، یکی از طرفین باید به یک وکیل خانواده (Familienrecht Anwalt) مراجعه و درخواست طلاق خود را ثبت کند. درباره پروسه طلاق، تقسیم دارایی و حضانت فرزندان در دادگاه تصمیم گیری میشود.
اما یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها برای مهاجرانی که از طریق پیوست آمده‌اند این است که دیپورت میشوند یا خیر. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اگر هنوز اقامت موقت دارید، در صورتی که حداقل 3 سال با همسرتان در آلمان زندگی کرده باشید، می‌توانید اقامت مستقل بگیرید؛ حتی بعد از طلاق. در صورتی که هنوز 3 سال کامل نشده، ممکن است بسته به شرایط شما (مثل داشتن فرزند مشترک، خشونت خانگی، اشتغال، یا تحصیل) بتونید اقامت خود را تمدید کنید.
قوانین طلاق در المان
افرادی که قصد دارند در کشور آلمان طلاق بگیرند باید حداقل یک سال قبل از طلاق از هم جدا شده باشند. به این قانون، قانون جدایی (Trennungsjahr) گفته میشود و طبق آن، زوج‌ها قبل از طلاق رسمی باید حداقل یک سال جدا از هم زندگی کنند. این جدایی می‌تواند در دو خانه یا در یک خانه ولی بدون رابطه زناشویی باشد. درصورتی که شما نمیتوانید یک سال انتظار بکشید و آن را ثابت کنید و برای آن دلایل داشته باشید، طلاق شما ممکن است سریعتر انجام شود و نیاز به یک سال انتظار نباشد. به عنوان مثال، در موارد خشونت خانگی شدید یا دلایل خاص دیگر، می‌توان بدون این مدت طلاق فوری گرفت. دیگر قوانین طلاق در آلمان شامل موارد زیر هستند:
تنها وکیل (حداقل از طرف یکی از زوجین) می‌تواند دادخواست طلاق را به دادگاه ارائه دهد.
اگر زوجین درباره همه مسائل (مانند حضانت، دارایی‌ها، نفقه) توافق داشته باشند، طلاق سریعتر انجام میشود (Einvernehmliche Scheidung).
در صورت نداشتن قرارداد پیش از ازدواج (Ehevertrag)، تمام دارایی‌هایی که در طول زندگی مشترک کسب شده‌اند، به طور مساوی تقسیم میشوند.
نفقه ممکن است برای همسر ضعیف‌تر (مثلاً کسی که خانه‌دار بوده یا کودک را نگه می‌داشته) تا مدتی پس از طلاق در نظر گرفته شود.
نفقه فرزند نیز طبق قانون پرداخت میشود.
در نظر داشته باشید که قوانین برای همه (صرف نر از ملیت) یکسان است. پس قوانین طلاق در آلمان برای ایرانیان نیز طبق مواردیست که بالاتر گفتیم و تفاوتی با دیگر افراد ندارد.
تقسیم اموال بعد از طلاق در آلمان
در کشور آلمان پس از طلاق میان زوج‌ها تقسیم دارایی (Zugewinnausgleich) انجام میشود. مگر اینکه هنگام ازدواج مصوبات و استثنائات دیگری در قرارداد نوشته شده باشد. به این صورت، اگر یکی از زوجین دارایی بیشتری داشته باشد، باید به صورت عادلانه نصف اختلاف را به دیگری پرداخت کند. مواردی چون موجودی حساب بانکی، ملک و آپارتمان، سهام، خودرو، ارثیه یا غیره به صورت عادلانه میان زوج تقسیم میشود.
قانون حضانت فرزند در آلمان
قوانین حضانت فرزند در آلمان بعد از طلاق معمولا به گونه‌ای وضع میشوند که رفاه کودک در اولویت باشد. به طور معمول، حضانت فرزند به طور مشترک باقی می‌ماند. این اشتراک در موارد حیاتی زندگی کودک مثل تربیت، مدرسه، بیماری، محل زندگی و غیره است. پس از طلاق مشخص میشود که کودک نزد کدام والد زندگی کند. اگر والدین توافق نداشته باشند، دادگاه در این باره تصمیم می‌گیرد. در صورتی که امنیت کودک نزد یکی از والدین ثابت نشود، دادگاه حضانت کامل را به والد دیگر می‌دهد. مثل خشونت خانگی، خصومت شدید میان والدین و غیره. والدی که کودک را نزد خود نگه نمیدارد موظف است نفقه بپردازد.
جالب است بدانید برای مهاجران، والدی که حضانت فرزند را می‌گیرد راحت‌تر می‌تواند اقامت دائم آلمان را دریافت کند. اگر والد حتی نگهداری موقت یا جزئی در طول هفته از کودک داشته باشد، این مسئله به حفظ اقامت وی کمک میکند. به عنوان مثال، اگر فردی با ویزای پیوست همسر خود به آلمان مهاجرت کرده و طلاق بگیرد، در صورتی که فرزند داشته باشد می‌تواند اقامت مستقل دریافت کند. مدارک مورد نیاز برای دریافت حضانت فرزند شامل لیست زیر است:
گواهی تولد فرزند
سند طلاق یا درخواست طلاق
فرم توافق‌نامه حضانت (در صورت توافق)
درخواست دادگاه (Familiengericht) برای تعیین حضانت
گزارش Jugendamt برای تعیین صلاحیت والدین
قوانین ازدواج در آلمان
- زوج باید به سن قانونی رسیده باشند. (18 سال)
- موافقت طرفین باید ثابت شود.
- هر دو مجرد باشند.
- ازدواج در دفتر رسمی ازدواج ثبت شود
هزینه طلاق در آلمان
در روند طلاق، باید توسط زن و شوهر هزینه های دادگاه و وکیل پرداخته شود. هزینه های دادگاه معمولا بین ۴۵۰ تا ۸۰۰ یورو است و هر چقدر در آخر شد باید زن و مرد بطور مشترک و مساوی پرداخت کند.
برای درخواست طلاق در دادگاه خانواده، به یک وکیل قانونی و متخصص نیاز دارید. مسائل زیادی بین شما و شریک زندگی تان وجود خواهد داشت که باید عادلانه حل شود. وکیل شما می تواند به شما در یافتن بهترین راه حل مناسب کمک کند. اگر تنها همسر شما وکیل داشته باشد، امکان دارد در مسائل حضانت تقسمات مالی و یا سرپرسی کودکان به نفع شما تصمیم گرفته نشود.
یک وکیل برای پیشبرد پرونده طلاق به طور میانگین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ یورو هزینه دارد. درصورت وجود اختلاف بین زن و شوهر، هزینۀ ها افزایش می یابد. زمانی که میخواهید وکیل انتخاب کنید مطمئن شوید که او متخصص موضوع قوانین خانواده و طلاق است.
درصورت اینکه درآمد شما برای پرداخت هزینه وکیل کافی نیست، از دولت برای تامین هزینه های قانونی خود می توانید درخواست کمک کنید. دولت برای طلاق، هزینه های قانونی وکیل و پروسه دادخواهی را می پردازد.
وکیل شما برای ارسال، درخواست کمک میکند و اگر تأیید شود، هزینه های قانونی طلاق شما را دولت پوشش می دهد.
هنگام صدور طلاق و بعد از آن به چه مواردی باید توجه داشته باشید؟
امور مالی و دارایی ها
اگر قبل ازازدواج مبنی بر اینکه بعد از طلاق اموال و ثروت چگونه تقسیم شود هیچ نوع قراردادی امضا نکرده باشید، فقط دارایی هایی که در طول زندگی مشترک و بعد از ازدواج بدست آورده‌اید بطور مساوی بین زن و شوهر تقسیم می شود.
بهترین راه حل در هنگام طلاق برای تقسیمات دارایی این است که در خارج از دادگاه با همسر خود در مورد مسایل مالی و تقسیمات به توافق برسید.
در صورتی که توافق دو جانبه نباشد، وکیل شما می تواند ادعای تقسیم مالکیت در دادگاه خانواده به شما کمک کند. در نظر داشته باشید همانطور که در بالا گفتیم اختلافات، هزینه های وکیل و دادگاه را افزایش می دهد.
بعد از طلاق و در طول یک سال جدا زندگی کردن قبل از طلاق، زن و شوهر برای مواظبت همدیگر موظف به پرداخت کمک هزینه هستند.
همسر از لحاظ مالی موظف است که به یکی از زوجین که توانایی مصارف زندگی شان را برای تامین ندارد، کمک کند. این حق درصورتی بوجود میاید که زوجین به علت مراقبت از کودک، شرایط سنی، شرایط سلامتی، بیکاری یا گذراندن دورهای آموزشی نمیتوانید کسب درآمد کنند.
حضانت فرزندان
درصورتی که کودکان مشترک داشته باشید او نزد یکی از والدین زندگی میکنند، باید به آنها هم هزینه حمایتی پرداخت کنید. مبلغ پرداختی بستگی به شرایط مالی در طول دوره ازدواج برای هزینه حمایتی دارد. درواقع، باید در نظر داشته باشید که شریک زندگی سابق شما موقعی که خودش به اندازه کافی درآمد داشته باشد مجبور به پرداخت میشود. درصورتی که فرزند مشترک داشته باشید، که فرزندانتان در آینده با کدامیک از شما زندگی خواهند کرد باید تصمیم بگیرید.
آیا مایل هستید که سرپرستی و حصانت فرزندان بین شما مشترک باشد یا خیر؟! اگر تنها یکی از والدین بخواهد حضانت کودکان داشته باشد، وی تنها مسئول تربیت و نگهداری از فرزندان خواهد بود. حق دارد به طور منظم فرزند خود را ببیند با توجه به حقوق پدر و مادر برای داشتن تماس با کودکان، مادر یا پدری که حق سرپرستی هم نداشته باشد.
خوبه که تلاش کنید به توافق دو جانبه در این موارد برسید و دادگاه هم به توافق شما عمل میکند، در غیراینصورت دخالت خواهد کرد و در مورد حقوق دسترسی والدین به کودکان تصمیم خواهد گرفت. اولویت اصلی همیشه رفاه فرزندان خواهد بود.